Zie ook :
– persbericht Europees Hof van Justitie
– Het volledige arrest op de website van het Europees Hof van Justitie
Op 25 juni 2020 besliste het Europese Hof van Justitie dat het Vlaams wettelijk kader definitief onwettig is vanwege een bij de totstandkoming daarvan ontbrekende milieu-beoordeling in het kader van de plan-MER richtlijn. Vlaanderen volgt hiermee nu de Waalse situatie na het ingrijpende arrest D’Oultremont C-290/15 van 27 okt. 2016.
Die voorafgaande passende milieubeoordeling is van groot belang omdat de huidige milieunormen voor geluid en slagschaduw nooit getoetst en dus onwettig zijn. Ook blijkt Vlarem nu niet alleen onwettig maar ook fysiek ontoepasbaar voor de huidige generatie windturbines. De energietransitie ontbreekt elke strategische en planmatige milieubeoordeling die Europa oplegt.
Het gevolg is dat windturbines in Vlaanderen, dat als enige ‘lidstaat’ géén minimumafstandsregels kent, juist vanwege die natte-vingernormen op extreem korte afstanden van bewoning vergund worden. Dit zorgt voor onhoudbare situaties op het vlak van welbevinden, de volksgezondheid en de kwaliteit van de leefomgeving, bevestigd door de WHO en de Hoge Gezondheidsraad.
Burgers uit Nevele gingen dus terecht naar de rechter en werden goed vertegenwoordigd. Het resultaat is dat de burgers door Europa in het gelijk gesteld werden en er dringend een nieuwe Vlaamse wetgeving moet komen voor onshore windturbines.
Het Europese Hof schrijft in zoveel woorden dat het nu aan de nationale rechter is de sectorale normen voor windturbines binnen Vlarem maar ook de omzendbrieven te vernietigen omdat de wetgeving niet voldoet aan het door lidstaten te garanderen hoge milieubeschermingsniveau wat Europa oplegt. Maar enkel wanneer duidelijk is dat het licht daardoor zou uitgaan in Vlaanderen mag hij in een gelimiteerde handhavingsperiode met behoud van de rechtsgevolgen voorzien. Dat is hier, gezien het aanwezige dubbele energie-bevoorradingssysteem, overduidelijk niet het geval.
De onwettigheid van het regelgevend kader voor windturbines in Vlaanderen kan verstrekkende gevolgen hebben. Het valt immers niet uit te sluiten dat de onwettigheid van de milieunormen tot gevolg heeft dat tal van afgeleverde vergunningen onwettig zouden blijken te zijn. Omwonenden die hinder ondervinden van windturbines zouden kunnen trachten om het arrest van het Hof aan te grijpen om de stillegging van bestaande windturbines te vorderen bij de burgerlijke rechter.
Ook voor lopende en toekomstige aanvragen rijst de vraag of nog vergunningen verleend kunnen worden, nu blijkt dat het toetsingskader onwettig is. Een onwettig toetsingskader vormt immers een wankele basis voor nieuwe vergunningen. Indien uit het nog op te maken milieueffectrapport zou blijken dat de huidige normen voor windturbines te laks zijn en de volksgezondheid schaden, is het goed mogelijk dat vergunningen die na het arrest van 25 juni 2020 worden afgeleverd aanleiding zouden worden voor talrijke aansprakelijkheidsvorderingen.
Mogelijks zullen vergunningverlenende overheden in afwachting van een plan-MER de algemene normen van VLAREM II die gelden voor alle andere industriële installaties hanteren om toch nog vergunningen voor windturbines te verlenen.
– Wat zijn de gevolgen voor lopende en nieuwe projecten windturbines? Lees het in dit artikel